เจาะลึกประเภทและประโยชน์ของคานบ้าน เคล็ดลับความปลอดภัย
เคยสงสัยกันไหมว่าองค์ประกอบไหนเป็นหนึ่งในส่วนสำคัญที่สุดของโครงสร้างบ้าน คำตอบคือ “คาน” ซึ่งทำหน้าที่เชื่อมต่อกับเสาบ้าน พร้อมถ่ายเทน้ำหนักทั้งหมดจากเสาต้นหนึ่งสู่อีกต้นหนึ่ง ส่งผลให้ขั้นตอนการหล่อแบบข้างคานต้องมีความพิถีพิถันและใส่ใจเป็นพิเศษ เนื่องจากโครงสร้างดังกล่าวมีผลต่อความมั่นคงและแข็งแรง จึงต้องใส่ใจเพื่อเตรียมพร้อมให้สามารถรับน้ำหนักของตัวบ้านได้เป็นอย่างดี
ประเภทของคานบ้านที่ควรรู้
สำหรับผู้ที่กำลังวางแผนสร้างบ้าน อย่าลืมศึกษาข้อมูลของโครงสร้างในส่วนต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเภทของคาน ตั้งแต่คานบ้านมีกี่แบบ ไปจนถึงแต่ละแบบมีความแตกต่างกันอย่างไร เพื่อที่จะได้เลือกการก่อสร้างและใช้ส่วนประกอบจากวัสดุที่ตอบโจทย์การสร้างบ้านได้มากที่สุด
1. คานไม้
แต่เริ่มเดิมที คานบ้านมีจุดเริ่มต้นมาจากการใช้ไม้ เพราะนับเป็นวัสดุก่อสร้างที่หาได้ง่ายและทนทานมากที่สุดในอดีต โดยจะเน้นไปที่ไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้แดง ไม้รัง ไม้เต็ง เนื่องจากมีขนาดใหญ่และแข็งแรง ให้ความมั่นคงในการรับน้ำหนักของตัวบ้านได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ยังมีสีสันตามธรรมชาติที่สวยงาม เหมาะสำหรับใช้ในการสร้างที่พักอาศัยอีกด้วย
- ข้อดี : สีสันสวยงาม มีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ตามธรรมชาติ
- ข้อจำกัด : มีราคาที่ค่อนข้างสูง และต้องหมั่นบำรุงรักษา เพื่อป้องกันความเสียหายอยู่เสมอ
2. คานเหล็ก
คานเหล็ก เป็นการก่อสร้างโดยใช้วัสดุจากเหล็กรูปพรรณที่ผลิตมาในรูปแบบที่พร้อมต่อการใช้งาน ให้ผู้รับเหมาสามารถนำมาเชื่อมเพื่อประกอบขึ้นโครงสร้างได้ในทันที อย่างไรก็ตาม คานเหล็กมักจะนิยมใช้กับงานก่อสร้างสเกลใหญ่อย่างอาคารสูงมากกว่า เนื่องจากต้องอาศัยช่างมีความชำนาญมาก และมีขั้นตอนการก่อสร้างและบำรุงรักษามากเช่นกัน ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้ไม่ค่อยสะดวกต่อการใช้งานในบ้านเท่าที่ควร
- ข้อดี : ผลิตมาในรูปแบบที่พร้อมใช้งาน มีมาตรฐานสูง ง่ายต่อการติดตั้ง ลดต้นทุนได้ดี
- ข้อจำกัด : รับน้ำหนักได้น้อยกว่าคานคอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญสูง และต้องหมั่นบำรุงรักษาเป็นประจำ
3. คานคอนกรีตเสริมเหล็ก
ถือเป็นประเภทคานบ้านที่เหมาะสมมากที่สุด เนื่องจากคานคอนกรีตเสริมเหล็กจะประกอบไปด้วย ปูนซีเมนต์ น้ำ ทราย และหิน พร้อมเสริมความแข็งแกร่งเข้าไปอีกขั้นด้วยเหล็กเส้น เพื่อให้สามารถรับแรงดึงและน้ำหนักได้อย่างมั่นคง แข็งแรง อีกทั้งยังมีราคาที่ไม่สูงมาก และเป็นโครงสร้างที่แวดวงผู้รับเหมา วิศวกร และสถาปนิกมีความชำนาญสูง จึงทำให้ง่ายต่อการทำงาน และประหยัดเวลาในการก่อสร้างได้เป็นอย่างดี
- ข้อดี : มีความแข็งแรงและทนทานสูง เพราะมีเหล็กช่วยรับน้ำหนักได้ดี อีกทั้งยังมีราคาที่ถูกกว่าประเภทคานบ้านแบบอื่น ๆ
- ข้อจำกัด : มีโอกาสแตกร้าวได้ง่าย หากไม่ระวังในระหว่างขั้นตอนการเทปูนและบ่มคอนกรีตให้เป็นไปตามมาตรฐาน
วิธีการก่อสร้างคานบ้าน โดยใช้แบบข้างคานหล่อคอนกรีต
สำหรับเจ้าของบ้านที่อยากใช้ประเภทคานบ้านแบบคอนกรีตเสริมเหล็ก โดยเลือกใช้วิธีการหล่อแบบคานเพื่อความมั่นคงในการก่อสร้าง นี่คือเทคนิคและวิธีการที่ควรรู้เบื้องต้น เพื่อใช้ในการตรวจสอบการทำงานของผู้รับเหมา ตั้งแต่ขั้นตอนการหล่อ การถอดแบบข้างคาน ไปจนถึงการบ่มคอนกรีต เพื่อให้ได้งานที่ปลอดภัยเป็นไปตามตามมาตรฐาน
- วัดระดับและทาบเหล็ก เริ่มต้นจากการวัดระดับเสาและคาน ทั้งแนวดิ่งและแนวนอน จากนั้นผูกเหล็กและทาบเหล็กตามมาตรฐาน โดยจะต้องอยู่ในระยะที่คอนกรีตสามารถหุ้มเหล็กได้อย่างมิดชิด เพื่อป้องกันการเกิดสนิม
- ประกอบแบบข้างคาน ตรวจสอบให้มั่นใจว่าประกอบได้แนบสนิท พร้อมทาน้ำยาถอดแบบเพื่อช่วยถอดได้อย่างสะดวกและง่ายดาย และควรเลือกน้ำยาถอดแบบที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมหน้างาน
- เทคอนกรีตที่ผสมแล้วลงในแบบที่ประกอบ เพื่อป้องกันคอนกรีตแบ่งชั้น โดยอาจใช้เครื่องจี้เขย่าเพื่อช่วยให้คอนกรีตอัดแน่นได้ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
- ถอดแบบหล่อ หลังจากคอนกรีตแห้งตามระยะเวลาที่กำหนด ควรให้วิศวกรหน้างานเข้ามาตรวจสอบว่าเสาและคานได้ระดับ หรือมีร่องรอยแตกร้าวหรือไม่
- บ่มคอนกรีต เพื่อให้คอนกรีตมีประสิทธิภาพสูงสุด และป้องกันน้ำในคอนกรีตระเหยเร็วเกินไป นอกจากนี้ ควรใช้น้ำยาบ่มคอนกรีตทาหรือพ่นลงบนพื้นผิวคอนกรีต ซึ่งจะช่วยลดปัญหาแตกร้าวได้
ประโยชน์ของคาน มีไว้ทำไม ?
คานบ้านไม่ใช่เพียงแค่ส่วนประกอบโครงสร้างธรรมดา แต่เป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้บ้านมีความแข็งแรง ปลอดภัย และสามารถรองรับการใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มาดูกันว่าประโยชน์ของคานมีอะไรบ้าง
รับและกระจายน้ำหนัก
ประโยชน์ของคานบ้านประการแรก คือ การกระจายน้ำหนักจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งอย่างสมดุล ป้องกันไม่ให้น้ำหนักทั้งหมดตกลงที่จุดใดจุดหนึ่งโดยเฉพาะ ตลอดจนช่วยลดความเค้นและความเสี่ยงในการพังทลายของโครงสร้าง
เชื่อมโยงโครงสร้างบ้านให้แข็งแรง
คานบ้านมีหน้าที่เชื่อมต่อระหว่างเสาและพื้นที่ต่าง ๆ ของบ้าน ช่วยสร้างความต่อเนื่องและความเป็นเอกภาพให้กับโครงสร้าง ทำให้บ้านสามารถรับแรงกระทำจากภายนอก เช่น แรงลม แรงสั่นสะเทือน หรือแรงกดดันจากน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพ
รองรับพื้นและผนังโครงสร้าง
คานบ้านเป็นฐานรองรับพื้นและผนังให้มีความมั่นคง ช่วยกระจายน้ำหนักของพื้นและผนังไปยังเสาและฐานราก ป้องกันการแอ่นตัวหรือการแตกร้าวของพื้นและผนัง ซึ่งเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในอาคารที่มีโครงสร้างไม่แข็งแรง
เพิ่มความต้านทานแรงลม
ในพื้นที่ที่มีลมแรง เช่น ชายฝั่ง หรือพื้นที่เสี่ยงพายุ คานจะช่วยส่งเสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างบ้าน โดยสามารถกระจายแรงลมที่กระทำต่ออาคารอย่างสมดุล ลดโอกาสในการพังทลายหรือเสียหาย
สร้างช่องเปิดขนาดใหญ่
คานที่ออกแบบอย่างดีสามารถสร้างช่องเปิดขนาดใหญ่ได้โดยไม่กระทบต่อความแข็งแรงของโครงสร้าง เช่น ช่องหน้าต่างกว้าง ประตูบานใหญ่ หรือช่องแสงพิเศษ ซึ่งจะช่วยให้การออกแบบบ้านมีความยืดหยุ่นและสวยงามมากยิ่งขึ้น
ป้องกันบ้านเสียหายจากการเคลื่อนตัวของดิน
ในพื้นที่ที่มีการเคลื่อนตัวของดินสูง เช่น พื้นที่ใกล้แนวรอยเลื่อน หรือพื้นที่ลุ่ม คานจะช่วยกระจายแรงและลดผลกระทบจากการเคลื่อนตัวของพื้นดิน ป้องกันไม่ให้โครงสร้างบ้านแตกร้าวหรือเสียหายจากการเคลื่อนตัวดังกล่าว
เพิ่มความยืดหยุ่นในการออกแบบ
ประโยชน์ของคานช่วยเอื้อให้สถาปนิกและวิศวกรทำงานได้ง่ายขึ้น กล่าวคือ สามารถออกแบบพื้นที่ใช้สอยได้อย่างอิสระ รวมถึงสร้างพื้นที่เปิดโล่ง ชั้นลอย หรือพื้นที่พิเศษอื่น ๆ โดยไม่ต้องกังวลว่าจะกระทบต่อความแข็งแรงของโครงสร้าง
ลดการสั่นสะเทือนของโครงสร้าง
คานที่ผ่านการออกแบบมาอย่างมีประสิทธิภาพ จะช่วยลดการสั่นสะเทือนภายในอาคารได้ ไม่ว่าจะเป็นจากการเดิน การวางเฟอร์นิเจอร์หนัก ๆ หรือแม้กระทั่งเสียงรบกวนจากภายนอก ช่วยสร้างความรู้สึกมั่นคงและปลอดภัยแก่ผู้พักอาศัย
สำหรับเจ้าของบ้านหรือผู้รับเหมาท่านใดที่รับโปรเจกต์ก่อสร้างบ้านพักอาศัย และกำลังมองหาไม้แบบคาน และไม้แบบเสาที่มีคุณภาพสูง อย่าลืมนึกถึง SON OF WOOD ผู้ให้บริการเช่าและจัดจำหน่ายไม้แบบที่ได้มาตรฐาน ง่ายต่อการใช้ในงานก่อสร้าง การันตีคุณภาพด้วยความไว้วางใจจากลูกค้ามากกว่า 10,000 ราย ไร้กังวลเมื่อเกิดข้อสงสัย เพราะเรามีทีมผู้เชี่ยวชาญที่ยินดีจะให้คำปรึกษาตั้งแต่ต้นจนจบ สั่งซื้อวันนี้ ! พร้อมบริการจัดส่งให้ถึงที่ทั่วประเทศ
- เบอร์ติดต่อจัดจำหน่าย 081-392-4632, 081-392-4692, 081-874-5515
- แอดไลน์สอบถามข้อมูลได้ที่ @sonofwood
ข้อมูลอ้างอิง
- รู้จักประโยชน์ของ “ไม้แบบ” และวิธีการดูแลรักษาให้ใช้งานได้นาน. สืบค้นเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2567 จาก https://www.thai-tai.tv/blog/183/.
- พาไปรู้จักไม้แบบพลาสติก แบบข้างคาน คืออะไร? ใช้ทำอะไร?. สืบค้นเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2567 จาก https://www.sanook.com/campus/1418587/.